归并排序:解决小和、逆序对问题

2,670 阅读4分钟

大家好,我是周一。

在上一篇归并排序中,我们讲了归并排序的基本概念、merge(合并)过程等,今天趁热打铁,我们来说说使用归并排序的一些常见面试题。

一、小和问题

1、题目描述

在一个数组中,每一个数左边比当前数小的数累加起来,叫做这个数组的小和。求一个给定数组的小和。

2、例子

数组为:[1,3,4,2,5]

1左边比1小的数:没有

3左边比3小的数:1

4左边比4小的数:1,3

2左边比2小的数:1

5左边比5小的数:1,3,4,2

所以小和为1+(1+3)+1+(1+3+4+2)=16

3、思路

找每一个数右边比当前数大的个数,(个数 * 当前数) 的累加和就是结果。

这咋和归并排序联系上的呢,仔细想想,在左组和右组merge的时候,会比较数的大小,这时就可以在右组找到比左组当前数大的个数。

4、详细的参考代码

/**
 * 小和问题:在一个数组中,每一个数左边比当前数小的数累加起来,叫做这个数组的小和。要求时间复杂度O(N*logN) 
 *
 * @author Java和算法学习:周一
 */
public class SmallSum {

    public static int smallSum(int[] arr) {
        if (arr == null || arr.length < 2) {
            return 0;
        }
        return process(arr, 0, arr.length - 1);
    }

    private static int process(int[] arr, int l, int r) {
        if (l == r) {
            return 0;
        }
        int mid = l + ((r - l) >> 1);
        return process(arr, l, mid) + process(arr, mid + 1, r) + merge(arr, l, mid, r);
    }

    private static int merge(int[] arr, int l, int mid, int r) {
        int[] help = new int[r - l + 1];
        int i = 0;

        int pL = l;
        int pR = mid + 1;
        int res = 0;
        while (pL <= mid && pR <= r) {
            // 当左组的数小于右组的数时, 当前右组的个数*当前数 的累加和 即是小和的结果
            // 仔细和归并排序比较,发现就多了此处的代码。唯一的区别是,
            // 等于的时候拷贝右组的,因为要在右组中找出比左组大的个数,肯定不能先拷贝左组的,不然咋找出个数
            res += arr[pL] < arr[pR] ? (r - pR + 1) * arr[pL] : 0;
            help[i++] = arr[pL] < arr[pR] ? arr[pL++] : arr[pR++];
        }
        while (pL <= mid) {
            help[i++] = arr[pL++];
        }
        while (pR <= r) {
            help[i++] = arr[pR++];
        }

        for (int j = 0; j < help.length; j++) {
            arr[l + j] = help[j];
        }
        return res;
    }

    /**
     * 对数器方法
     */
    public static int comparator(int[] arr) {
        int res = 0;
        for (int i = 1; i < arr.length; i++) {
            for (int j = 0; j < i; j++) {
                res += arr[j] < arr[i] ? arr[j] : 0;
            }
        }
        return res;
    }

    public static void main(String[] args) {
        int maxSize = 100;
        int maxValue = 100;
        int testTimes = 100000;

        boolean isSuccess = true;
        for (int i = 0; i < testTimes; i++) {
            int[] arr1 = generateArray(maxSize, maxValue);
            int[] arr2 = copyArray(arr1);
            if (smallSum(arr1) != comparator(arr2)) {
                printArray(arr1);
                printArray(arr2);
                isSuccess = false;
                break;
            }
        }
        System.out.println(isSuccess ? "Nice" : "Error");
    }

    //------------------------------------------ TEST METHODS ----------------------------------------------

    public static int[] generateArray(int maxSize, int maxValue) {
        int[] arr = new int[(int) ((maxSize + 1) * Math.random())];
        for (int i = 0; i < arr.length; i++) {
            arr[i] = (int) ((maxValue + 1) * Math.random()) - (int) ((maxValue + 1) * Math.random());
        }
        return arr;
    }

    public static int[] copyArray(int[] arr) {
        if (arr == null) {
            return null;
        }
        int[] res = new int[arr.length];
        for (int i = 0; i < arr.length; i++) {
            res[i] = arr[i];
        }
        return res;
    }

    public static void printArray(int[] arr) {
        if (arr == null) {
            return;
        }
        for (int value : arr) {
            System.out.print(value + " ");
        }
        System.out.println();
    }

}

二、逆序对问题

1、题目描述

设有一个数组 [a1, a2, a3,... an],对于数组中任意两个元素ai,aj,若i<j,ai>aj,则说明ai和aj是一对逆序对。求一个给定数组的逆序对个数。

2、例子

3 5 2 1 0 4 9

所有逆序对是:(3,2),(3,1),(3,0),(5,2),(5,1),(5,0),(5,4),(2,1),(2,0),(1,0)。逆序对个数为10。

3、思路

合并的时候,从右往左合并,(此时右组位置 - mid位置) 的累加和 即是逆序对个数。

这又咋和归并排序联系上的呢,仔细想想,在左组和右组merge的时候,会比较数的大小,但是我要找到的是右边更小的,所以可以采用从右往左合并的方式;同时在处理相等的时候,需要先拷贝右组的,这样才能准确找出右组小的个数。

4、详细的参考代码

/**
 * 逆序对问题:设有一个数组 [a1, a2, a3,... an],对于数组中任意两个元素ai,aj,若i<j 且 ai>aj,则说明ai和aj是一对逆序对。
 * 求一个给定数组的逆序对个数。
 *
 * @author Java和算法学习:周一
 */
public class ReversePair {

    public static int reversePairNum(int[] arr) {
        if (arr == null || arr.length < 2) {
            return 0;
        }
        return process(arr, 0, arr.length - 1);
    }

    private static int process(int[] arr, int l, int r) {
        if (l == r) {
            return 0;
        }
        int mid = l + ((r - l) >> 1);
        return process(arr, l, mid) + process(arr, mid + 1, r) + merge(arr, l, mid, r);
    }

    private static int merge(int[] arr, int l, int mid, int r) {
        // 辅助数组
        int[] help = new int[r - l + 1];
        // 辅助下标,由于从右往左合并,所以下标为数组最大值
        int i = help.length - 1;

        // 同理,左组第一个数位置为mid
        int pL = mid;
        // 右组第一个数为最后一个
        int pR = r;
        // 逆序对个数
        int num = 0;
        while (pL >= l && pR >= (mid + 1)) {
            // 找到右组第一个比左组小的数,则当前满足要求的逆序对个数为 (pR - (mid + 1) + 1) 即是 (pR - mid)
            num += arr[pL] > arr[pR] ? (pR - mid) : 0;
            // 从右往左拷贝,相等的拷贝右组的
            help[i--] = arr[pL] > arr[pR] ? arr[pL--] : arr[pR--];
        }
        // 左组和右组有且仅有一个未拷贝完,所以以下两个循环只会执行其中一个
        while (pL >= l) {
            help[i--] = arr[pL--];
        }
        while (pR > mid) {
            help[i--] = arr[pR--];
        }

        // 拷贝回原数组
        for (int j = 0; j < help.length; j++) {
            arr[l + j] = help[j];
        }
        return num;
    }

    /**
     * 对数器用于测试
     */
    public static int comparator(int[] arr) {
        int num = 0;
        for (int i = 0; i < arr.length; i++) {
            for (int j = i + 1; j < arr.length; j++) {
                if (arr[j] < arr[i]) {
                    num++;
                }
            }
        }
        return num;
    }

    public static void main(String[] args) {
        int testTime = 1000000;
        int maxSize = 100;
        int maxValue = 100;

        boolean isSuccess = true;
        for (int i = 0; i < testTime; i++) {
            int[] arr1 = generateRandomArray(maxSize, maxValue);
            int[] arr2 = copyArray(arr1);
            if (reversePairNum(arr1) != comparator(arr2)) {
                printArray(arr1);
                printArray(arr2);
                isSuccess = false;
                break;
            }
        }
        System.out.println(isSuccess ? "Nice" : "Error");
    }

    //--------------------------------------- 辅助测试的方法 ---------------------------------------------

    public static int[] generateRandomArray(int maxSize, int maxValue) {
        int[] arr = new int[(int) ((maxSize + 1) * Math.random())];
        for (int i = 0; i < arr.length; i++) {
            arr[i] = (int) ((maxValue + 1) * Math.random()) - (int) ((maxValue + 1) * Math.random());
        }
        return arr;
    }

    public static int[] copyArray(int[] arr) {
        if (arr == null) {
            return null;
        }

        int[] res = new int[arr.length];
        for (int i = 0; i < arr.length; i++) {
            res[i] = arr[i];
        }
        return res;
    }

    public static void printArray(int[] arr) {
        if (arr == null) {
            return;
        }

        for (int value : arr) {
            System.out.print(value + " ");
        }
        System.out.println();
    }

}

OK,今天就暂时先说利用归并排序解决小和逆序对问题的题目。

有时候,各种排序算法掌握它本身并不难,难的是你能够充分理解它的过程和精髓,更难的是在真正遇到实际题目的时候,能够想到用这种排序算法来解决它。所以,算法无捷径,唯有多练习,在有足够多的量,积累量变,然后才能迎来质变,那时才能信手拈来,加油。