Spring Boot 和 MyBatis 实现多数据源、动态数据源切换

10,087 阅读7分钟

项目地址 github.com/helloworlde…

本项目使用 Spring Boot 和 MyBatis 实现多数据源,动态数据源的切换;有多种不同的实现方式,在学习的过程中发现没有文章将这些方式和常见的问题集中处理,所以将常用的方式和常见的问题都写在了在本项目的不同分支上:

  • master: 使用了多数据源的 RESTful API 接口,使用 Druid 实现了 DAO 层数据源动态切换和只读数据源负载均衡
  • dev: 最简单的切面和注解方式实现的动态数据源切换
  • druid: 通过切面和注解方式实现的使用 Druid 连接池的动态数据源切换
  • aspect_dao: 通过切面实现的 DAO 层的动态数据源切换
  • roundrobin: 通过切面使用轮询方式实现的只读数据源负载均衡

以上分支都是基于 dev 分支修改或扩充而来,基本涵盖了常用的多数据源动态切换的方式,基本的原理都一样,都是通过切面根据不同的条件在执行数据库操作前切换数据源

在使用的过程中基本踩遍了所有动态数据源切换的坑,将常见的一些坑和解决方法写在了 Issues 里面

该项目使用了一个可写数据源和多个只读数据源,为了减少数据库压力,使用轮循的方式选择只读数据源;考虑到在一个 Service 中同时会有读和写的操作,所以本应用使用 AOP 切面通过 DAO 层的方法名切换只读数据源;但这种方式要求数据源主从一致,并且应当避免在同一个 Service 方法中写入后立即查询,如果必须在执行写入操作后立即读取,应当在 Service 方法上添加 @Transactional 注解以保证使用主数据源

需要注意的是,使用 DAO 层切面后不应该在 Service 类层面上加 @Transactional 注解,而应该添加在方法上,这也是 Spring 推荐的做法

动态切换数据源依赖 configuration 包下的4个类来实现,分别是:

  • DataSourceRoutingDataSource.java
  • DataSourceConfigurer.java
  • DynamicDataSourceContextHolder.java
  • DynamicDataSourceAspect.java

添加依赖

dependencies {
    compile('org.mybatis.spring.boot:mybatis-spring-boot-starter:1.3.1')
    compile('org.springframework.boot:spring-boot-starter-web')
    compile('org.springframework.boot:spring-boot-starter-aop')
    compile('com.alibaba:druid-spring-boot-starter:1.1.6')
    runtime('mysql:mysql-connector-java')
    testCompile('org.springframework.boot:spring-boot-starter-test')
}

创建数据库及表

  • 分别创建数据库product_master, product_slave_alpha, product_slave_beta, product_slave_gamma
  • 在以上数据库中分别创建表 product,并插入不同数据
DROP DATABASE IF EXISTS product_master;
CREATE DATABASE product_master;
CREATE TABLE product_master.product(
  id INT PRIMARY KEY AUTO_INCREMENT,
  name VARCHAR(50) NOT NULL,
  price DOUBLE(10,2) NOT NULL DEFAULT 0);
INSERT INTO product_master.product (name, price) VALUES('master', '1');


DROP DATABASE IF EXISTS product_slave_alpha;
CREATE DATABASE product_slave_alpha;
CREATE TABLE product_slave_alpha.product(
  id INT PRIMARY KEY AUTO_INCREMENT,
  name VARCHAR(50) NOT NULL,
  price DOUBLE(10,2) NOT NULL DEFAULT 0);
INSERT INTO product_slave_alpha.product (name, price) VALUES('slaveAlpha', '1');

DROP DATABASE IF EXISTS product_slave_beta;
CREATE DATABASE product_slave_beta;
CREATE TABLE product_slave_beta.product(
  id INT PRIMARY KEY AUTO_INCREMENT,
  name VARCHAR(50) NOT NULL,
  price DOUBLE(10,2) NOT NULL DEFAULT 0);
INSERT INTO product_slave_beta.product (name, price) VALUES('slaveBeta', '1');

DROP DATABASE IF EXISTS product_slave_gamma;
CREATE DATABASE product_slave_gamma;
CREATE TABLE product_slave_gamma.product(
  id INT PRIMARY KEY AUTO_INCREMENT,
  name VARCHAR(50) NOT NULL,
  price DOUBLE(10,2) NOT NULL DEFAULT 0);
INSERT INTO product_slave_gamma.product (name, price) VALUES('slaveGamma', '1');

配置数据源

  • application.properties
# Master datasource config
spring.datasource.druid.master.name=master
spring.datasource.druid.master.driver-class-name=com.mysql.jdbc.Driver
spring.datasource.druid.master.url=jdbc:mysql://localhost/product_master?useSSL=false
spring.datasource.druid.master.port=3306
spring.datasource.druid.master.username=root
spring.datasource.druid.master.password=123456

# SlaveAlpha datasource config
spring.datasource.druid.slave-alpha.name=SlaveAlpha
spring.datasource.druid.slave-alpha.driver-class-name=com.mysql.jdbc.Driver
spring.datasource.druid.slave-alpha.url=jdbc:mysql://localhost/product_slave_alpha?useSSL=false
spring.datasource.druid.slave-alpha.port=3306
spring.datasource.druid.slave-alpha.username=root
spring.datasource.druid.slave-alpha.password=123456

# SlaveBeta datasource config
spring.datasource.druid.slave-beta.name=SlaveBeta
spring.datasource.druid.slave-beta.driver-class-name=com.mysql.jdbc.Driver
spring.datasource.druid.slave-beta.url=jdbc:mysql://localhost/product_slave_beta?useSSL=false
spring.datasource.druid.slave-beta.port=3306
spring.datasource.druid.slave-beta.username=root
spring.datasource.druid.slave-beta.password=123456

# SlaveGamma datasource config
spring.datasource.druid.slave-gamma.name=SlaveGamma
spring.datasource.druid.slave-gamma.driver-class-name=com.mysql.jdbc.Driver
spring.datasource.druid.slave-gamma.url=jdbc:mysql://localhost/product_slave_gamma?useSSL=false
spring.datasource.druid.slave-gamma.port=3306
spring.datasource.druid.slave-gamma.username=root
spring.datasource.druid.slave-gamma.password=123456

# Druid dataSource config
spring.datasource.type=com.alibaba.druid.pool.DruidDataSource
spring.datasource.druid.initial-size=5
spring.datasource.druid.max-active=20
spring.datasource.druid.min-idle=5
spring.datasource.druid.max-wait=60000
spring.datasource.druid.pool-prepared-statements=false
spring.datasource.druid.validation-query=SELECT 1
spring.datasource.druid.validation-query-timeout=30000
spring.datasource.druid.test-on-borrow=false
spring.datasource.druid.test-on-return=false
spring.datasource.druid.test-while-idle=true
#spring.datasource.druid.time-between-eviction-runs-millis=
#spring.datasource.druid.min-evictable-idle-time-millis=
#spring.datasource.druid.max-evictable-idle-time-millis=10000

# Druid stat filter config
spring.datasource.druid.filters=stat,wall,log4j
spring.datasource.druid.web-stat-filter.enabled=true
spring.datasource.druid.web-stat-filter.url-pattern=/*
spring.datasource.druid.web-stat-filter.exclusions=*.js,*.gif,*.jpg,*.png,*.css,*.ico,/druid/*
spring.datasource.druid.web-stat-filter.session-stat-enable=true
spring.datasource.druid.web-stat-filter.session-stat-max-count=10
spring.datasource.druid.web-stat-filter.principal-session-name=user
#spring.datasource.druid.web-stat-filter.principal-cookie-name=
spring.datasource.druid.web-stat-filter.profile-enable=true
spring.datasource.druid.filter.stat.db-type=mysql
spring.datasource.druid.filter.stat.log-slow-sql=true
spring.datasource.druid.filter.stat.slow-sql-millis=1000
spring.datasource.druid.filter.stat.merge-sql=true
spring.datasource.druid.filter.wall.enabled=true
spring.datasource.druid.filter.wall.config.delete-allow=true
spring.datasource.druid.filter.wall.config.drop-table-allow=false
spring.datasource.druid.filter.slf4j.enabled=true
# Druid manage page config
spring.datasource.druid.stat-view-servlet.enabled=true
spring.datasource.druid.stat-view-servlet.url-pattern=/druid/*
spring.datasource.druid.stat-view-servlet.reset-enable=true
spring.datasource.druid.stat-view-servlet.login-username=admin
spring.datasource.druid.stat-view-servlet.login-password=admin
#spring.datasource.druid.stat-view-servlet.allow=
#spring.datasource.druid.stat-view-servlet.deny=
spring.datasource.druid.use-global-data-source-stat=true
# Druid AOP config
spring.datasource.druid.aop-patterns=cn.com.hellowood.dynamicdatasource.service.*
spring.aop.proxy-target-class=true

# MyBatis config
mybatis.type-aliases-package=cn.com.hellowood.dynamicdatasource.mapper
mybatis.mapper-locations=mappers/**Mapper.xml
server.port=9999

配置数据源

  • DataSourceKey.java
package cn.com.hellowood.dynamicdatasource.common;

public enum DataSourceKey {
    master,
    slaveAlpha,
    slaveBeta,
    slaveGamma
}

  • DataSourceRoutingDataSource.java

该类继承自 AbstractRoutingDataSource 类,在访问数据库时会调用该类的 determineCurrentLookupKey() 方法获取数据库实例的 key

package cn.com.hellowood.dynamicdatasource.configuration;

import org.slf4j.Logger;
import org.slf4j.LoggerFactory;
import org.springframework.jdbc.datasource.lookup.AbstractRoutingDataSource;

public class DynamicRoutingDataSource extends AbstractRoutingDataSource {

    private final Logger logger = LoggerFactory.getLogger(getClass());

    @Override
    protected Object determineCurrentLookupKey() {
        logger.info("Current DataSource is [{}]", DynamicDataSourceContextHolder.getDataSourceKey());
        return DynamicDataSourceContextHolder.getDataSourceKey();
    }
}

  • DataSourceConfigurer.java

数据源配置类,在该类中生成多个数据源实例并将其注入到 ApplicationContext

package cn.com.hellowood.dynamicdatasource.configuration;

import org.mybatis.spring.SqlSessionFactoryBean;
import org.springframework.boot.autoconfigure.jdbc.DataSourceBuilder;
import org.springframework.boot.context.properties.ConfigurationProperties;
import org.springframework.context.annotation.Bean;
import org.springframework.context.annotation.Configuration;
import org.springframework.context.annotation.Primary;

import javax.sql.DataSource;
import java.util.HashMap;
import java.util.Map;

@Configuration
public class DataSourceConfigurer {

    /**
     * master DataSource
     * @Primary 注解用于标识默认使用的 DataSource Bean,因为有5个 DataSource Bean,该注解可用于 master
     * 或 slave DataSource Bean, 但不能用于 dynamicDataSource Bean, 否则会产生循环调用 
     * 
     * @ConfigurationProperties 注解用于从 application.properties 文件中读取配置,为 Bean 设置属性 
     * @return data source
     */
    @Bean("master")
    @Primary
    @ConfigurationProperties(prefix = "spring.datasource.druid.master")
    public DataSource master() {
        return DruidDataSourceBuilder.create().build();
    }

    /**
     * Slave alpha data source.
     *
     * @return the data source
     */
    @Bean("slaveAlpha")
    @ConfigurationProperties(prefix = "spring.datasource.druid.slave-alpha")
    public DataSource slaveAlpha() {
        return DruidDataSourceBuilder.create().build();
    }

    /**
     * Slave beta data source.
     *
     * @return the data source
     */
    @Bean("slaveBeta")
    @ConfigurationProperties(prefix = "spring.datasource.druid.slave-beta")
    public DataSource slaveBeta() {
        return DruidDataSourceBuilder.create().build();
    }

    /**
     * Slave gamma data source.
     *
     * @return the data source
     */
    @Bean("slaveGamma")
    @ConfigurationProperties(prefix = "spring.datasource.druid.slave-gamma")
    public DataSource slaveGamma() {
        return DruidDataSourceBuilder.create().build();
    }

    /**
     * Dynamic data source.
     *
     * @return the data source
     */
    @Bean("dynamicDataSource")
    public DataSource dynamicDataSource() {
        DynamicRoutingDataSource dynamicRoutingDataSource = new DynamicRoutingDataSource();
        Map<Object, Object> dataSourceMap = new HashMap<>(4);
        dataSourceMap.put(DataSourceKey.master.name(), master());
        dataSourceMap.put(DataSourceKey.slaveAlpha.name(), slaveAlpha());
        dataSourceMap.put(DataSourceKey.slaveBeta.name(), slaveBeta());
        dataSourceMap.put(DataSourceKey.slaveGamma.name(), slaveGamma());

        // 将 master 数据源作为默认指定的数据源
        dynamicRoutingDataSource.setDefaultTargetDataSource(master());
        // 将 master 和 slave 数据源作为指定的数据源
        dynamicRoutingDataSource.setTargetDataSources(dataSourceMap);

        // 将数据源的 key 放到数据源上下文的 key 集合中,用于切换时判断数据源是否有效
        DynamicDataSourceContextHolder.dataSourceKeys.addAll(dataSourceMap.keySet());

        // 将 Slave 数据源的 key 放在集合中,用于轮循
        DynamicDataSourceContextHolder.slaveDataSourceKeys.addAll(dataSourceMap.keySet());
        DynamicDataSourceContextHolder.slaveDataSourceKeys.remove(DataSourceKey.master.name());
        return dynamicRoutingDataSource;
    }   
    
    /**
     * 配置 SqlSessionFactoryBean
     * @ConfigurationProperties 在这里是为了将 MyBatis 的 mapper 位置和持久层接口的别名设置到 
     * Bean 的属性中,如果没有使用 *.xml 则可以不用该配置,否则将会产生 invalid bond statement 异常
     * 
     * @return the sql session factory bean
     */
    @Bean
    @ConfigurationProperties(prefix = "mybatis")
    public SqlSessionFactoryBean sqlSessionFactoryBean() {
        SqlSessionFactoryBean sqlSessionFactoryBean = new SqlSessionFactoryBean();
        // 配置数据源,此处配置为关键配置,如果没有将 dynamicDataSource 作为数据源则不能实现切换
        sqlSessionFactoryBean.setDataSource(dynamicDataSource());
        return sqlSessionFactoryBean;
    }
    
    /**
     * 注入 DataSourceTransactionManager 用于事务管理
     */
    @Bean
    public PlatformTransactionManager transactionManager() {
        return new DataSourceTransactionManager(dynamicDataSource());
    }
    
}

  • DynamicDataSourceContextHolder.java

该类为数据源上下文配置,用于切换数据源

package cn.com.hellowood.dynamicdatasource.configuration;


import cn.com.hellowood.dynamicdatasource.common.DataSourceKey;
import org.slf4j.Logger;
import org.slf4j.LoggerFactory;

import java.util.ArrayList;
import java.util.List;
import java.util.concurrent.locks.Lock;
import java.util.concurrent.locks.ReentrantLock;

public class DynamicDataSourceContextHolder {

    private static final Logger logger = LoggerFactory.getLogger(DynamicDataSourceContextHolder.class);

    /**
     * 用于在切换数据源时保证不会被其他线程修改
     */
    private static Lock lock = new ReentrantLock();

    /**
     * 用于轮循的计数器
     */
    private static int counter = 0;

    /**
     * Maintain variable for every thread, to avoid effect other thread
     */
    private static final ThreadLocal<Object> CONTEXT_HOLDER = ThreadLocal.withInitial(DataSourceKey.master);


    /**
     * All DataSource List
     */
    public static List<Object> dataSourceKeys = new ArrayList<>();

    /**
     * The constant slaveDataSourceKeys.
     */
    public static List<Object> slaveDataSourceKeys = new ArrayList<>();

    /**
     * To switch DataSource
     *
     * @param key the key
     */
    public static void setDataSourceKey(String key) {
        CONTEXT_HOLDER.set(key);
    }

    /**
     * Use master data source.
     */
    public static void useMasterDataSource() {
        CONTEXT_HOLDER.set(DataSourceKey.master);
    }

    /**
     * 当使用只读数据源时通过轮循方式选择要使用的数据源
     */
    public static void useSlaveDataSource() {
        lock.lock();

        try {
            int datasourceKeyIndex = counter % slaveDataSourceKeys.size();
            CONTEXT_HOLDER.set(String.valueOf(slaveDataSourceKeys.get(datasourceKeyIndex)));
            counter++;
        } catch (Exception e) {
            logger.error("Switch slave datasource failed, error message is {}", e.getMessage());
            useMasterDataSource();
            e.printStackTrace();
        } finally {
            lock.unlock();
        }
    }

    /**
     * Get current DataSource
     *
     * @return data source key
     */
    public static String getDataSourceKey() {
        return CONTEXT_HOLDER.get();
    }

    /**
     * To set DataSource as default
     */
    public static void clearDataSourceKey() {
        CONTEXT_HOLDER.remove();
    }

    /**
     * Check if give DataSource is in current DataSource list
     *
     * @param key the key
     * @return boolean boolean
     */
    public static boolean containDataSourceKey(String key) {
        return dataSourceKeys.contains(key);
    }
}


  • DynamicDataSourceAspect.java

动态数据源切换的切面,切 DAO 层,通过 DAO 层方法名判断使用哪个数据源,实现数据源切换 关于切面的 Order 可以可以不设,因为 @Transactional 是最低的,取决于其他切面的设置,并且在 org.springframework.core.annotation.AnnotationAwareOrderComparator 会重新排序

package cn.com.hellowood.dynamicdatasource.configuration;

import org.aspectj.lang.JoinPoint;
import org.aspectj.lang.annotation.After;
import org.aspectj.lang.annotation.Aspect;
import org.aspectj.lang.annotation.Before;
import org.aspectj.lang.annotation.Pointcut;
import org.slf4j.Logger;
import org.slf4j.LoggerFactory;
import org.springframework.stereotype.Component;

@Aspect
@Component
public class DynamicDataSourceAspect {
    private static final Logger logger = LoggerFactory.getLogger(DynamicDataSourceAspect.class);

    private final String[] QUERY_PREFIX = {"select"};

    @Pointcut("execution( * cn.com.hellowood.dynamicdatasource.mapper.*.*(..))")
    public void daoAspect() {
    }

    @Before("daoAspect()")
    public void switchDataSource(JoinPoint point) {
        Boolean isQueryMethod = isQueryMethod(point.getSignature().getName());
        if (isQueryMethod) {
            DynamicDataSourceContextHolder.useSlaveDataSource();
            logger.info("Switch DataSource to [{}] in Method [{}]",
                    DynamicDataSourceContextHolder.getDataSourceKey(), point.getSignature());
        }
    }

    @After("daoAspect())")
    public void restoreDataSource(JoinPoint point) {
        DynamicDataSourceContextHolder.clearDataSourceKey();
        logger.info("Restore DataSource to [{}] in Method [{}]",
                DynamicDataSourceContextHolder.getDataSourceKey(), point.getSignature());
    }

    private Boolean isQueryMethod(String methodName) {
        for (String prefix : QUERY_PREFIX) {
            if (methodName.startsWith(prefix)) {
                return true;
            }
        }
        return false;
    }

}

配置 Product REST API 接口

  • ProductController.java
package cn.com.hellowood.dynamicdatasource.controller;

import cn.com.hellowood.dynamicdatasource.common.CommonResponse;
import cn.com.hellowood.dynamicdatasource.common.ResponseUtil;
import cn.com.hellowood.dynamicdatasource.modal.Product;
import cn.com.hellowood.dynamicdatasource.service.ProductService;
import cn.com.hellowood.dynamicdatasource.utils.ServiceException;
import org.springframework.beans.factory.annotation.Autowired;
import org.springframework.web.bind.annotation.*;

@RestController
@RequestMapping("/product")
public class ProductController {

    @Autowired
    private ProductService productService;

    @GetMapping("/{id}")
    public CommonResponse getProduct(@PathVariable("id") Long productId) throws ServiceException {
        return ResponseUtil.generateResponse(productService.select(productId));
    }

    @GetMapping
    public CommonResponse getAllProduct() {
        return ResponseUtil.generateResponse(productService.getAllProduct());
    }

    @PutMapping("/{id}")
    public CommonResponse updateProduct(@PathVariable("id") Long productId, @RequestBody Product newProduct) throws ServiceException {
        return ResponseUtil.generateResponse(productService.update(productId, newProduct));
    }

    @DeleteMapping("/{id}")
    public CommonResponse deleteProduct(@PathVariable("id") long productId) throws ServiceException {
        return ResponseUtil.generateResponse(productService.delete(productId));
    }

    @PostMapping
    public CommonResponse addProduct(@RequestBody Product newProduct) throws ServiceException {
        return ResponseUtil.generateResponse(productService.add(newProduct));
    }
}


  • ProductService.java
package cn.com.hellowood.dynamicdatasource.service;

import cn.com.hellowood.dynamicdatasource.mapper.ProductDao;
import cn.com.hellowood.dynamicdatasource.modal.Product;
import cn.com.hellowood.dynamicdatasource.utils.ServiceException;
import org.springframework.beans.factory.annotation.Autowired;
import org.springframework.dao.DataAccessException;
import org.springframework.stereotype.Service;
import org.springframework.transaction.annotation.Transactional;

import java.util.List;

@Service
public class ProductService {

    @Autowired
    private ProductDao productDao;

    public Product select(long productId) throws ServiceException {
        Product product = productDao.select(productId);
        if (product == null) {
            throw new ServiceException("Product:" + productId + " not found");
        }
        return product;
    }

    @Transactional(rollbackFor = DataAccessException.class)
    public Product update(long productId, Product newProduct) throws ServiceException {

        if (productDao.update(newProduct) <= 0) {
            throw new ServiceException("Update product:" + productId + "failed");
        }
        return newProduct;
    }

    @Transactional(rollbackFor = DataAccessException.class)
    public boolean add(Product newProduct) throws ServiceException {
        Integer num = productDao.insert(newProduct);
        if (num <= 0) {
            throw new ServiceException("Add product failed");
        }
        return true;
    }

    @Transactional(rollbackFor = DataAccessException.class)
    public boolean delete(long productId) throws ServiceException {
        Integer num = productDao.delete(productId);
        if (num <= 0) {
            throw new ServiceException("Delete product:" + productId + "failed");
        }
        return true;
    }

    public List<Product> getAllProduct() {
        return productDao.getAllProduct();
    }
}

  • ProductDao.java
package cn.com.hellowood.dynamicdatasource.mapper;

import cn.com.hellowood.dynamicdatasource.modal.Product;
import org.apache.ibatis.annotations.Mapper;
import org.apache.ibatis.annotations.Param;

import java.util.List;

@Mapper
public interface ProductDao {
    Product select(@Param("id") long id);

    Integer update(Product product);

    Integer insert(Product product);

    Integer delete(long productId);

    List<Product> getAllProduct();
}

  • ProductMapper.xml

启动项目,此时访问 /product/1 会返回 product_master 数据库中 product 表中的所有数据,多次访问 /product 会分别返回 product_slave_alphaproduct_slave_betaproduct_slave_gamma 数据库中 product 表中的数据,同时也可以在看到切换数据源的 log,说明动态切换数据源是有效的


注意

在该应用中因为使用了 DAO 层的切面切换数据源,所以 @Transactional 注解不能加在类上,只能用于方法;有 @Trasactional注解的方法无法切换数据源